مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهتالملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلیخان نیریزی است. نام وی مریمسلطان و پسنام (لقب) او نزهتالملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعهنامهی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزهدامن فتحعلیخان آمده است. سطرهای نخست این مبایعهنامهی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهتالملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخالاسلام نیریز)...
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهتالملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلیخان نیریزی است. نام وی مریمسلطان و پسنام (لقب) او نزهتالملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعهنامهی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزهدامن فتحعلیخان آمده است. سطرهای نخست این مبایعهنامهی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهتالملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخالاسلام نیریز)...
شرح احوال و زندگانی نسبت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » نسبت نیریزی »
نام وى مؤمنا،«مشهور به مؤمن کلو » و متخلص به نسبت بود. در تذکرهها و منابعى که نام او آمده از وى با عناوین «مومنا» ، «مؤمنا نیریزى» ، «نسبت نیریزى» و «نسبت فارسى» یاد شده است. در تذکره شام غریبان در دو جا و تحت عنوان «نسبت» و «نسبت مؤمنا تبریزى» ذکر او آمده، که تبریزى تصحیف نیریزى است . تاریخ ولادت و وفات مؤمنا دانسته نیست. قدیمترین منبعى که در آن، شرح حال وى آمده،...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » نسبت نیریزی »
نام وى مؤمنا،«مشهور به مؤمن کلو » و متخلص به نسبت بود. در تذکرهها و منابعى که نام او آمده از وى با عناوین «مومنا» ، «مؤمنا نیریزى» ، «نسبت نیریزى» و «نسبت فارسى» یاد شده است. در تذکره شام غریبان در دو جا و تحت عنوان «نسبت» و «نسبت مؤمنا تبریزى» ذکر او آمده، که تبریزى تصحیف نیریزى است . تاریخ ولادت و وفات مؤمنا دانسته نیست. قدیمترین منبعى که در آن، شرح حال وى آمده،...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکرهی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکرهی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
شرح احوال و زندگانی سید محیی الدین فال اسیری
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محیی الدین فال اسیری »
سید على اکبر ملقب به محیى الدین، فرزند سید محمد و نوه مجتهد فارس، سید على اکبر فال اسیرى بود. سلسله نسب این خاندان به امام موسى بن جعفر (ع) مىرسد. اصل آنان از دو روستاى فال و اسیر، از توابع لامردِ لارستان بوده و جدّ آنان، سید على اکبر فال اسیرى، در شیراز اقامت گزید. سید محیى الدین، در سال 1319 ق. مطابق با 1280 ش. در شیراز متولد شد و در همانجا، نزد عالمان و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محیی الدین فال اسیری »
سید على اکبر ملقب به محیى الدین، فرزند سید محمد و نوه مجتهد فارس، سید على اکبر فال اسیرى بود. سلسله نسب این خاندان به امام موسى بن جعفر (ع) مىرسد. اصل آنان از دو روستاى فال و اسیر، از توابع لامردِ لارستان بوده و جدّ آنان، سید على اکبر فال اسیرى، در شیراز اقامت گزید. سید محیى الدین، در سال 1319 ق. مطابق با 1280 ش. در شیراز متولد شد و در همانجا، نزد عالمان و...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
شرح احوال سید داود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید داود نیریزی(فرزند سیدعلی) »
سید داود فرزند سید علی و نوه سید نعیم شیخالاسلام بزرگ، عالم و خوشنویس توانای نیریز است که در کتابت خطوط مختلف مهارت داشته. او در تاریخ ۱۲۵۵ ه. ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا به فراگیری دانش و اصول خوشنویسی پرداخت. ازآنجاکه سید داود در شمار عالمان دینی شهر بوده، در بسیاری از مسائل اجتماعی و دینی به او مراجعه میشده و به همین سبب نکاح نامهها، وقف نامهها و قبالههای بسیاری به دست او کتابت و تأییدشده است. سید...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید داود نیریزی(فرزند سیدعلی) »
سید داود فرزند سید علی و نوه سید نعیم شیخالاسلام بزرگ، عالم و خوشنویس توانای نیریز است که در کتابت خطوط مختلف مهارت داشته. او در تاریخ ۱۲۵۵ ه. ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا به فراگیری دانش و اصول خوشنویسی پرداخت. ازآنجاکه سید داود در شمار عالمان دینی شهر بوده، در بسیاری از مسائل اجتماعی و دینی به او مراجعه میشده و به همین سبب نکاح نامهها، وقف نامهها و قبالههای بسیاری به دست او کتابت و تأییدشده است. سید...
زندگینامه درویش طریقی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » درویش طریقی »
زندگانی مردم ایران از دیرباز، از هنگامی که زردشت گاتها را سرود و در دورهی اسلامی از روزگارانی که رودکی، پدر شعر فارسی دری، چکامه ساخت و چنگ نواخت تا امروزینروز، به شعر و ترانه آمیخته است به گونهای که میتوان گفت شعر و ترانهسرایی، سنّت فرهنگی ماست. اگر دفتر زندگی مردم این مرز و بومِ نجیب را برگ بزنیم، میبینیم که بیشترینهی مردم ما در درازنای زندگی خود، کم و بیش سرودن را آزمون و تجربه کردهاند. میزان و...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » درویش طریقی »
زندگانی مردم ایران از دیرباز، از هنگامی که زردشت گاتها را سرود و در دورهی اسلامی از روزگارانی که رودکی، پدر شعر فارسی دری، چکامه ساخت و چنگ نواخت تا امروزینروز، به شعر و ترانه آمیخته است به گونهای که میتوان گفت شعر و ترانهسرایی، سنّت فرهنگی ماست. اگر دفتر زندگی مردم این مرز و بومِ نجیب را برگ بزنیم، میبینیم که بیشترینهی مردم ما در درازنای زندگی خود، کم و بیش سرودن را آزمون و تجربه کردهاند. میزان و...
شرح احوال و زندگانی عمان نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
نام او محمدرضا، متخلص به عمان، فرزند حاج میرزا آقا بود و در سده 13 و 14 ه . ق. مىزیست. وى در سال 1259 ه . ق. در نیریز متولد شد و در همانجا نیز نشو و نما یافت و ظاهرا تا آخر عمر، در زادگاه خود ساکن بود. دانستههاى ما درباره وى، منحصر است به مطالبى که از اشعار او به دست مىآید و همچنین اطلاعاتى که مرحوم سازگار در تذکره خود به دست مىدهد. ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
نام او محمدرضا، متخلص به عمان، فرزند حاج میرزا آقا بود و در سده 13 و 14 ه . ق. مىزیست. وى در سال 1259 ه . ق. در نیریز متولد شد و در همانجا نیز نشو و نما یافت و ظاهرا تا آخر عمر، در زادگاه خود ساکن بود. دانستههاى ما درباره وى، منحصر است به مطالبى که از اشعار او به دست مىآید و همچنین اطلاعاتى که مرحوم سازگار در تذکره خود به دست مىدهد. ...
شرح حالی دیگر از شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
نام او محمد حسن، فرزند سید نعیم شیخالاسلام و نوه سید عفیفا، ملقب به "اشرف " و متخلص به شهاب بود . داور، نام او را "اشرف" دانسته است که صحیح نیست . هر چند شرح احوال مختصرى از او در تذکره مرآت الفصاحه آمده، اما دانستههاى ما درباره وى بیشتر مبتنى بر اطلاعاتى است که مرحوم خلیل سازگار- به نقل از نوادههاى او - در تذکره سازگار به دست داده است. همچنان که در شرح احوال...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
نام او محمد حسن، فرزند سید نعیم شیخالاسلام و نوه سید عفیفا، ملقب به "اشرف " و متخلص به شهاب بود . داور، نام او را "اشرف" دانسته است که صحیح نیست . هر چند شرح احوال مختصرى از او در تذکره مرآت الفصاحه آمده، اما دانستههاى ما درباره وى بیشتر مبتنى بر اطلاعاتى است که مرحوم خلیل سازگار- به نقل از نوادههاى او - در تذکره سازگار به دست داده است. همچنان که در شرح احوال...
شرح احوال و زندگانی سحاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سحاب نیریزی »
نام او سید نعیم ،فرزند سید عفیفا شیخ الاسلام، متخلص به «سحاب» بود.خاندان او از بزرگانِ علم و ادب آن دیار به شمار مى آمدند و در سدههاى 13 و 14 ه .ق. منصب شیخ الاسلامى نیریز را عهده دار بودند. جد او میرمحمد صالح دارابى - احتمالاً در اوایل سده 13 ه .ق.- از داراب به نیریز هجرت کرد و به گفته مؤلّف فارسنامه ناصرى: «بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سحاب نیریزی »
نام او سید نعیم ،فرزند سید عفیفا شیخ الاسلام، متخلص به «سحاب» بود.خاندان او از بزرگانِ علم و ادب آن دیار به شمار مى آمدند و در سدههاى 13 و 14 ه .ق. منصب شیخ الاسلامى نیریز را عهده دار بودند. جد او میرمحمد صالح دارابى - احتمالاً در اوایل سده 13 ه .ق.- از داراب به نیریز هجرت کرد و به گفته مؤلّف فارسنامه ناصرى: «بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او...